ปรัชญาสุขนิยมของไลบ์นิซ

ไลบ์นิซเป็นนักปรัชญาชาวเยอรมันสายเหตุผลนิยม ที่พยายามประนีประนอมระหว่างวิทยาศาสตร์กับศาสนาเข้าด้วยกัน กล่าวคือทางวิทยาศาสตร์ได้อธิบายสสารวัตถุว่า เป็นสิ่งที่กินที่และมีการเคลื่อนไหว ไลบ์นิซได้อธิบายคล้ายคลึงกับพวกอะตอมมิสต์ของกรีกโบราณที่อธิบายว่า สิ่งแท้จริงคืออะตอม แตกต่างกันที่ว่าเขาเรียกว่า โมนาด คุณสมบัติของโมนาดไม่ได้เป็นสสาร ไม่มีขนาด ไม่มีรูปร่าง ไม่กินที่ เป็นจิต เป็นนามธรรม ไม่มีองค์ประกอบ แต่เป็นหน่วยย่อยเชิงเดียวที่แบ่งแยกไม่ได้ โมนาดไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้จากภายนอก แต่สามารถเปลี่ยนแปลงได้จากภายใน ซึ่งพระเจ้าทรงเป็นโมนาดแห่งโมนาดทั้งหลาย ทรง อยู่ในฐานะเป็นโมนาดที่มีลักษณะเป็นปัจเจกบุคคล แต่ล่วงพ้นโมนาดทั้งหลายเพราะอยู่เหนือธรรมชาติและอยู่เหนือเหตุผล การเปลี่ยนแปลงของโลกถูกกำหนดโดยพระเจ้า เนื่องจากพระเจ้าทรงมีอำนาจสูงสุดและสามารถบันดาลได้ทุกอย่าง ที่พระเจ้าเลือกสร้างโลกนี้เพราะเห็นว่าเป็นโลกที่ดีที่สุด (The Best Possible World) เท่าที่จะเป็นไปได้ ผู้อ่านท่านใดสนใจแนวคิดทางปรัชญาของไลบ์นิซสามารถหาอ่านได้จากนวนิยายเรื่องก็องดิดด์ของวอลแตร์ ได้สะท้อนปรัชญาสุขนิยมของไลบ์นิซได้เป็นอย่างดี